اعترافات جوان مشهدی در دادگاه به جمله‌ای رسید که برایم تلنگری تلخ بود: «من آن لحظه نفهمیدم دارم کاری به دور از انسانیت انجام می‌دهم، برادرکشی کردم.» او متوجه نشده بود چرا دو جوان دیگر را کشته و حتی یادش نمی‌آمد چگونه زخمی‌شان کرده. تنها چیزی که به‌خاطر داشت پیگیری بی‌وقفه‌ی اخبار اینستاگرام و رسانه‌های مجازی بود. آنقدر که او را مبتلا به جنون آنی و از خودباختگی کرده بود. درست همان کاری که رصد مداوم و افراطی اخبار با تک‌به‌تک ما ممکن است بکند.
اگر از ما بپرسند که روزتان را با چه چیزی شروع می‌کنید، احتمالا به این جواب خواهیم رسید: «با چک کردن اخبار رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی.» به لطف تکنولوژی‌های عصر جدید، تمام رسانه‌ها از تعصبات و علایق ما آگاه می‌شوند و براین اساس اخباری را نشان می‌دهند که بیشتر می‌پسندیم. تعصبات و سوگیری‌های خاصی که در ذهنمان وجود دارند به آنها این قدرت را می‌دهند که تحریک‌مان کنند و با تقویت سوگیری‌‌ها ما را در قلاب خود گیر بیندازند و مجبورمان کنند اطلاعات بیشتری مصرف کنیم، بی‌آنکه به آنها نیاز داشته باشیم.
در نتیجه ما به چیزی اعتیاد پیدا می‌کنیم که نه نیاز مبرمی داریم، نه از آن لذتی می‌بریم، و نه دستاورد ویژه‌ای برایمان دارد. فرض کنید اگر در ۱۲ ماه گذشته روزی ۶۰ خبر خوانده باشید، در طول یکسال حدود ۲۰۰۰۰ خبر می‌شود! از میانشان چند خبر سراغ دارید که تأثیر عمیقی روی زندگی‌تان گذاشته باشد یا بی‌اطلاعی از آن موجب شده باشد که تصمیم اشتباه و جبران‌ناپذیری بگیرید؟ حقیقت این است که بخش عمده‌ای از اخبار به شما و زندگی‌تان بی‌ارتباط است و اعتیاد به پیگیری بی‌اندازه‌اش مانند مصرف الکل خطرناک است.
رولف دوبلی، نویسنده و کارآفرین سوئیسی در کتاب «پیگیر اخبار نباشید» به دلایلش برای ترک اخبار اشاره می‌کند:
«روزی از خودم دو سوال پرسیدم: خواندن اخبار باعث می‌شود دنیا را بهتر درک کنم؟ آگاهی از خبرها موجب شده در تصمیم‌گیری‌هایم بهتر عمل کنم؟» و جواب هر دو سؤال منفی است. زیرا از نظر دوبلی، اخبار اطلاعات عمومی است و مزیتی ندارد. به افزایش رفاه، وسعت دایره‌ی شایستگی و توانمندی کمکی نمی‌کند و تبعات منفی بسیاری دارد. حجم زیاد اخبار ذهن را به زباله‌دانی تبدیل می‌کند. ساختار مغز، تمرکز، آرامش و خلاقیت را از بین می‌برد و از همه مهم‌تر حواس‌پرتی، استرس، بدبینی، انفعال و شهرت کاذب می‌آورد.
البته او از ترک کامل اخبار صحبت نمی‌کند بلکه از کنترل و مدیریت آن سخن می‌گوید. برای مثال تأکید می‌کند که سایت‌های خبری را دنبال نکنید، ورق زدن روزنامه‌ها و مجلات را متوقف کنید و فقط خلاصه‌ی اخبار بشنوید. باقی فرصت‌تان را به مطالعه‌ی کتاب، مقالات ارزشمند علمی و پرورش یک حرفه اختصاص دهید. چرا که بعد از ترک اخبار، یک ماه بیشتر از معتادان اخبار زمان دارید، از تمرکز و درک بهتری برخوردارید و به‌ویژه شما فعال و خوشبین هستید. چون از قلاب اخبار منفی و تلخ رها شدید و دنیا را مردابی نمی‌بینید که تا زانو در آن گیر افتاده‌اید.
این موارد نتیجه‌ی پژوهش نویسنده‌ای است که کشورش با اخبار ضدونقیض انواع خبرگزاری‌های خارجی احاطه نشده و مدام توسط صدها رسانه‌ی معاند، پیامِ «شما در سرزمینی زندگی می‌کنید که بن‌بست و ناامیدی محض است» را دریافت نکرده است. اما با این حال تأکید می‌کند پیگیر اخبار نباشید تا زندگی آرام و شادتری را تجربه کنید و تصمیمات عاقلانه‌تری بگیرید. حال به مردمی که در متن صنعت خبرگزاری‌های غرض‌ورز زندگی می‌کنند و روزانه رویدادهای فاجعه‌بار و قلع واقعیت را به تماشا می‌نشینند چه باید گفت؟
فاطمه مرادی
بدون دیدگاه