«کاب» قهرمان فیلم اینسپشن با نفوذ به خواب انسان‌ها، روی ذهن یا ضمیرناخوداگاه آن‌ها تأثیر می‌گذارد تا افکار موردنیاز را از ناخوداگاه سوژه، سرقت ‌کند. شخصیت «سایتو» با چهره‌ای شرقی و چشم‌بادامی، این تکنیک را به‌خوبی می‌شناسد و از طریق کارکردن روی ذهن خود، راه نفوذِ هر بیگانه‌ای از جمله کابِ کاربلد را به ذهن خود بسته ‌است.

کاب، به ناخوداگاه دو دسته به‌راحتی نفوذ می‌کند. افرادی مثل «آردیانی» تا قبل از اینکه تکنیک نفوذ در رؤیا را بشناسند یا «مال» همسر کاب که از طریق تحریک عواطف او، در ناخودآگاهش نفوذ کرده و آنچه می‌خواهد را به او تلقین می‌کند. سوژه‌ی هدف، «رابرت فیشر» است که مانند سایتو، نگهبانانی برای محافظت از ناخودآگاه خود استخدام کرده و نفوذ به ذهن او را ناممکن می‌سازند. کاب با استفاده از ضعف‌های او در لباس یک زن، فیشر را فریب می‌دهد؛ اعتمادش را جلب می‌کند و در لباس نگهبانِ ذهن و خیرخواهِ او؛ فکری خطا درباره‌ی احساس پدرش به او را در ذهنَش می‌کارد و درواقع تلقین می‌کند. درنهایت، موفق به سرقتِ فکر موردنظرش می‌شود.

«تلقین»ِ کریستوفر نولان، روایت‌گر نحوه‌ی کار رسانه‌ها به‌ویژه فضای‌مجازی‌ست. کاب و تیمَش، نمادی از تولیدکنندگانِ فضای‌مجازی‌اند. فیشر، مال و حتی کاب در صحنه‌هایی که فریب مال را می‌خورد، نمادی از کاربرانی‌ست که ذهن‌ِشان را در اختیار رسانه گذاشته‌اند. نگهبانان، نمادی از عقلانیت و استدلال‌اند که اجازه‌ی نفوذ هر فکر و باوری به ذهن ما را نمی‌دهند.

هریک از ما در نسبتِ با فضای‌ مجازی یکی از شخصیت‌های تلقین هستیم. کاب‌های فضای‌مجازی مشغولِ کارکردن روی ذهن مخاطبان‌شان هستند و نگاهشان به مسائل را جهت می‌دهند. اما چه می‌شود که افراد، ذهن خود را مختارانه به تولیدکنندگانِ رسانه‌ها می‌سپارند؟ مک‌لوهان می‌گوید: «اثرات تکنولوژی (بخوانید فضای‌مجازی) در قلمرو عقاید و مفاهیم حادث نمی‌شود بلکه الگوهای احساسی را بدون مقاومت و به‌طور مستمر تغییر می‌دهد.» یعنی همان‌کاری که کاب در «تلقین» انجام می‌دهد.

کاب‌های فجازی نمی‌توانند فکرِ افرادی که مجهز به منطق‌ و‌ استدلال است را به‌راحتی تغییر دهند، آن‌ها با جلب اعتماد مخاطبان و تغییر الگوهای احساسی، افرادی‌که قوه وهمشان غالب است را با خود همراه کرده؛روی ذهن آن‌ها کار می‌کنند و آنچه از باورها، سبک‌ زندگی، نگاه به مسائل مختلف، انتخاب‌ها و… می‌خواهند را بر ذهن آن‌ها تحمیل یا تلقین می‌کنند. بیایید در فضای‌مجازی، کاب و تیمَش یا سایتو باشیم.

نفیسه ترابی