حتما برای شما این سؤال پیش آمده که چرا با وجود اینکه کوفیان حضرت علی(ع) را به شهادت رساندند اما باز امام حسین(ع) این شهر را به عنوان پایگاه قیام انتخاب کردند؟ بخوانید:
۱. كوفه دارای اهمیت نظامی بود. این شهر در سال ۱۷ هجرى به نیت ساخت يك پادگان بزرگ نظامى شكل گرفت. همین اهمیت نظامی بود که گفته میشود بیش از شصت هزار نفر در مسجد کوفه قابلیت حضور داشتند. امام على(ع) هنگامى كه براى خاموش كردن فتنهی ناكثين از مدينه عازم عراق شد، دوازده هزار نيرو از كوفه به سپاه ايشان پيوستند. نامهی ایشان خطاب به اهل كوفه بیانگر همین اهمیت است: «از بندهی خدا، على اميرمؤمنان به كوفيان، گروه ياران شرافتمند و بلندپايگان عرب.»
۲. كوفه در قلب سرزمین اسلام قرار داشت یعنی اگر میخواستید به نقاط مختلف سرزمین و بلاد اسلامی نظارت کنید، به همهجا دسترسی یکسان و خوبی داشت. در دوران حکومت امام على(ع) بود که مقرّ خلافت از مدينه به كوفه منتقل شد كه بىترديد يكى از دلايل آن، دسترسى آسان از اين شهر به بلاد مختلف اسلامى خصوصا هنگام نياز به اعزام نيرو براى جنگ با معاويهی ملعون بود.
۳. كوفه مهمترين پايگاه فرهنگى جهان اسلام بود. سياست خليفهی دوم، پرورش مسلمانان تکبعدی در کوفه بود که با قرآن آشنا و با حدیث بیگانه بودند؛ امّا پس از به خلافت رسيدن امام على، سياستهاى فرهنگى ايشان از يك سو و حضور ياران بزرگ پيامبر از سوى ديگر، نقش مؤثّرى در رشد فرهنگى مردم كوفه داشت. هنگام قيام امام حسين مردم كوفه به طور نسبى از بالاترين سطوح فرهنگى در ميان جوامع اسلامى برخوردار بودند.
۴. نقش تعيينكنندهی كوفيان در فتوحات اسلامى و درگيرى آنها با حكومت ستمگر شام، بويژه در دوران حكومت امام على، ايجاب مىكرد تا طبعا رضايت ندهند كه شام، مركز خلافت و تصميمگيرى در جهان اسلام باشد. لذا در طول حكومت اُمَوى، كوفه كانون مبارزه و مخالفت با حكومت اُمَوى شام بود و در اين راه، بيشترين كشته، زندانى و تبعيدى را داد. اوضاع اینقدری برای معاويه تلخ بود که در وصيّت به فرزند ملعونش يزيد به این شکل از دست کوفیان حرص میخورد: دربارهی عراقىها به هوش باش كه هرگز تو را دوست نمىدارند و خيرخواه تو نيستند امّا تا جايى كه ممكن است و در توان توست، با آنها مدارا كن و اگر هر روزه خواهان بركنار كردن كارگزارى هستند اين كار را انجام بده كه بركنار كردن يك كارگزار آسانتر و سبُكتر از اين است كه صد هزار شمشير بر ضدّ تو بكِشند.
۵. کوفه محل زندگی بسیاری از دوستداران اهل بيت عليهمالسلام بود. طعم شیرین زندگی زیر بیرق حکومت علی خیلیها را سر به راه کرده بود. کوفه حدود پنج سال مركز حكومت عدل امام على بود و جمع بسيارى از ياران بزرگ پيامبر خدا، همراه با ايشان به اين شهر آمده بودند و از اين طريق احاديث فراوانى در فضائل اهل بيت در ميان مردم انتشار يافته بود به همين جهت پس از مرگ معاويه هنگامى كه جمع كوچكى از پيروان راستين اهل بيت فعاليت تبليغاتى خود را براى بيعت با امام حسين و مبارزه با حكومت اُمَوى آغاز كردند، در فضاى باز اجتماعى ناشى از ضعف فرماندار كوفه، در مدّت كوتاه و موقتی فضاى عمومى شهر در اختيار هواداران امام حسين قرار گرفت.
۶. جدای از همه نکاتی که گفتیم در سراسر جهان اسلام، جز اهل كوفه، هيچ كس از امام حسين براى قيام بر ضدّ حكومت يزيد دعوت نكرد. از اين رو، يكى از پاسخهاى امام به معترضان، استناد به دعوت نامههاى مردم كوفه بود. در چنين فضايى، اگر امام براى آغاز نهضت به نقطهی ديگرى عزيمت مىكرد و به دست كارگزاران حكومت، كشته مىشد، آيا او را به بىسياستى متّهم نمىكردند؟
بدون دیدگاه