در اکثر پیمایش‌های فرهنگی چیزی بیش از ۷۰ درصد مردم ایران، موسیقی در سبک‌های مختلف را به عنوان بخشی از سبد فرهنگی خود انتخاب می‌کنند. بعد از موسیقی سنتی و پاپ که معمولا بیشتر مورد توجه مردم قرار می‌گیرد، موسیقی رپ و راک سومین سبک موسیقی محبوب است. جالب اینجاست که وقتی مخاطبان نظرسنجی را به جوانان و نوجوانان تهرانی محدود می‌کنیم، رپ بعد از پاپ دومین سبک موسیقی مورد علاقه‌ی جوانان است.

همه‌ی این اعداد را بگذارید در کنار کلیپ‌های نوجوان رپری که این روزها در فضای مجازی دست به دست می‌شود. پسر بچه‌ی دبیرستانی با نام هنری «آشنا» که تعداد دنبال‌کننده‌های صفحه‌اش در اینستاگرام به مرز یک میلیون رسیده است. عدد عجیبی که وقتی با ویوهای‌‌ ۲۰ میلیونی! ویدیوهایش جمع می‌بندیم، بیشتر از این رغبت بخشی از جامعه به موسیقی رپ شگفت‌زده می‌شویم.

قطعا ساده لوحانه‌ است که بخواهیم تحلیل‌مان را بر مبنای پیج اینستاگرام یک نوجوان وایرال‌شده بنا کنیم. به همین خاطر نوشته را با اعداد و ارقام یک پیمایش رسمی فرهنگی آغاز کردیم. وگرنه می‌توان تا دلتان بخواهد به این دست پیج‌ها در فضای مجازی اشاره کنیم و اعداد لایک و ویوی آن‌ها را مبنای توجه ویژه بخشی از مردم به سبک موسیقی رپ کنیم.

اصلا همین چندین روز پیش بود که وزیر ارشاد مجبور به رد مجوز همایشی با حضور دو چهره مطرح موسیقی رپ در تهران شد. همایشی با بلیط ۲ تا ۲۰ میلیون تومانی که به سرعت تمام بلیط‌هایش توسط طرفداران این دو خواننده به فروش رفت.

موسیقی رپ را چه دوست داشته باشیم و چه نه در ایران طرفدار دارد. این طرفداری هم قطعا یک پدیده‌ی نوظهور نیست اما به هرحال تمام این نشانه‌های دم دستی، نشان‌دهنده‌ی اوضاع رها و بی‌قاعده‌ است که در این بازار شاهدش هستیم. مخاطب موسیقی در فضای بازار تولید غیر رسمی رها شده‌اند. از طرف دیگر «هنرمندان خیابانی» به تولیدکنندگان محتوا تبدیل شدند و به همین خاطر معمولا محتوای خشن، جنسی و ضد عرف اجتماعی را از طریق موسیقی به مخاطبان منتقل می‌کنند.

دستگاه‌های فرهنگی کشور می‌توانند همچنان سر در برف بودن‌شان ادامه دهند. این شاید آسان‌‌ترین روش برخورد با سبک موسیقی باشد که تا به امروز مجوز رسمی در ایران بدست نیاورده و اعداد نشان می‌دهند که این عدم مجوز کمکی به کاهش میزان تولید آثار و اقبال مخاطب نداشته است.

علیرضا خسروی