تا‌به‌حال فکر کرده‌اید که غذاها درمورد ما چه می‌گویند؟ نکته‌ی جالبی که وجود دارد این است که غذاها می‌توانند از قول ما حرف بزنند. اینکه اهل کجا هستیم، چه تفکری داریم و زندگی را چطور می‌بینیم. به عبارت بهتر، پازل هویت ما، بدون غذا یک قطعه کم دارد و ناقص است. توضیح می‌دهم:

نقشه‌ی ایران را در ذهنتان تصور و بعد روی استان گیلان زوم کنید. محال است که حس بویایی شما، متوجه بوی سیر نشود و یاد ترکیب طعم گردو و رب انار نیفتید. حالا دوباره از حالت زوم خارج شوید و بیایید یک سر برویم سمت رشته‌کوه زاگرس و استان‌هایی که هم‌جوارش هستند؛ مثل کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال بختیاری. بخش زیادی از مردم این منطقه لرها هستند و با دانستن این موضوع، حتما بوی کباب شما را به گرسنگی می‌اندازد. کباب، غذای مورد علاقه‌ی اهالی این منطقه است اما حقیقت‌های غذایی دیگری درمورد این بخش جغرافیایی وجود دارد. به‌خاطر وجود کوهستان و نوع محصولات کشاورزی، تنوع غذایی در شمال کشور را، طبیعتا اینجا نمی‌توانیم ببینیم. انواع آش در این شهرها محبوب هستند که می‌تواند به‌خاطر منابع آب نسبتا کافی و سرمای هوا در نیمه‌ی دوم سال باشد. بلوط، یک خوراکی حیاتی در این منطقه است و تهیه آرد آن و گرفتن تلخی‌اش، صبر و حوصله‌ی زیادی می‌خواهد. معلوم است که کوهستان، درس صبر و سعی و تحمل را خیلی خوب به مردمش آموخته. حالا اگر بخواهیم به کویر برویم و سر بزنیم به سمنان و گرمسار و شاهرود، می‌بینیم که انواع و اقسام ته‌چین‌ها در این شهرها طبخ می‌شوند. اینکه غذاهای خورشتی کمتر و ته‌چین‌ها بیشتر محبوب‌اند، احتمالا یک دلیلش از کم‌آبی این استان‌ها ناشی شده است.

از طرفی دیگر غذاها هویت مذهبی ما را هم فاش می‌کنند. ستایش فرجی، پژوهشگر غذا و خوراک دراین‌باره می‌گوید: «در عمل، خوراک به‌عنوان یک کنش فرهنگی معنادار بر روابط اجتماعی و انتقال فرهنگ تأکید دارد و از طریق آن نه تنها هویت فردی، بلکه لایه‌های مختلف ساختارهای جامعه‌ی اطراف نیز آشکار می‌شود. از این رو بسیاری از پژوهش‌های مربوط به غذا به درک بهتر فرهنگ، شناختن اقلیم، نوع زندگی اجتماعی، آداب‌و‌رسوم، اعتقادات و باورها و در نهایت، به فرهنگ خوراک آن خطه منتهی می‌شود.»

باتوجه به ظرفیت شگفت و تنوع کم‌نظیر غذایی کشورمان، باید نگاه ویژه‌ای به گردشگری غذا داشته باشیم و از این طریق، داستان شهرها و غذاهایشان را به گوش توریست‌های داخلی و خارجی برسانیم. رستوران‌ها، می‌توانند با اضافه کردن غذاهای محلی مختلف به منو، سهم بسزایی در افزایش ظرفیت گردشگری غذا داشته باشند. آشنایی با یک منطقه و شهر و کشور، بدون چشیدن غذاهایش ممکن نیست.

فاطمه رامشک