سریال «نیکان» که این روزها روی آنتن شبکه‌ی ۳ سیما می‌رود، از آثار نسبتا باکیفیت تلویزیونی طی ۲، ۳ سال اخیر است. ماجرای دختر نوجوانی به نام «نیکان» که پس از فرار پدر و زندانی شدن مادرش در پی تقلب در تولید محصولات دارویی، ناگهان در گردابی از مشکلات می‌افتد.

اثری که از قصه‌ای پرکشش بهره می‌برد و حول شاه‌پیرنگی با موضوع جامعه‌پذیری که هنوز در آثار تلویزیونی، تکراری و دستمالی نشده، چند خرده‌داستان مرتبط را روایت می‌کند. این داستان‌ها عوارض طبیعی گره اصلی قصه به شمار می‌روند و ابعاد دراماتیک مختلف آن را به تصویر می‌کشند. از این رو قصه‌ی «نیکان» حتی‌الامکان استاندارد و طبیعی است و دست خالقان نیز تاکنون در آن پیدا نبوده است. تمهیدات داستانی نویسندگان برای طرح تدریجی موانع مختلف پیش روی «نیکان» در مسیر رضایت گرفتن از شاکیان والدینش، جذاب و قابل توجه است و تعادلی را که آن‌ها میان تیره‌روزی و کامیابی شخصیت اصلی ایجاد کرده‌اند، احتمالا می‌توان از علل اصلی موفقیت این اثر برشمرد.

علاوه بر آن، فیلمنامه‌ی سریال نیز برای شخصیت‌ها تدارک مناسبی دارد و آن‌ها را سفید نیافریده. این شخصیت‌های خاکستری و بعضا سیاه، امکان خلق قصه‌ای را برای سازندگان فراهم کرده که در حد و اندازه‌های یک سریال تلویزیونی ایرانی، غیرقابل پیش‌بینی باشد. هرچند اگر بعضی محدودیت‌های رایج سیما وجود نداشت، مؤلفه‌های اولیه‌ی بیشتری برای جذاب‌تر شدن «نیکان» در قصه‌ی آن هست که می‌توانست مورد استفاده‌ی سازندگان قرار گیرد و این سریال را به نمونه‌ی کمیابی از یک داستان ایرانی بلوغ تبدیل کند.

گروه بازیگران خوب «نیکان» به نسبت محصولات یکی دو سال اخیر سیما جلب توجه می‌کند و به قدر محصولی در رده‌ی الف فاخر مانند «آتش و باد» مناسب است؛ هرچند کارگردان در بازی گرفتن از آن‌ها، توفیق ویژه‌ای ندارد و به نظر می‌رسد بازی‌های خوب سریال، بیشتر حاصل درک درست بازیگران است، نه هدایت فیلمساز. چراکه به خلاف نقش‌آفرینی درجه‌یک پژمان بازغی و شقایق فراهانی، بازی هنرپیشه‌هایی مثل «نیکان» و برادر خردسال او، موفق نیست و جزو نقاط ضعف اثر به شمار می‌آید.

از دیگر نکاتی که در «نیکان» به چشم می‌آید، موسیقی آن است که شباهت فراوانی به موسیقی «زخم کاری» دارد؛ گویی سازندگان تلاش کرده‌اند تا از رهگذر مشابه‌سازی آن با سریال پربیننده‌ی محمدحسین مهدویان، طرفی ببندند، اما یادآوری آن برای مخاطب، به پاشنه آشیل «نیکان» تبدیل شده، چراکه ناخودآگاه در ذهن مخاطب، مقایسه بین دو اثر را رقم می‌زند.

سریال «نیکان» ساخته‌ی علی سراهنگ، در نهایت از کیفیت ساخت مناسبی برخوردار است و به نسبت محصولات رایج این مدیوم، اثری شسته‌رفته از آب درآمده که می‌تواند مخاطب را به خوبی با خود همراه کند. حال باید منتظر پایان‌بندی آن ماند و دید این محصول باکیفیت چگونه خاتمه خواهد یافت.

مصطفی قاسمیان